برگزاری مراسم گرامیداشت روز جهانی خون بندناف در جهاددانشگاهی استان قم

مرتضی ضرابی مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان در نشست علمی که مناسبت روز جهانی خون بند ناف در مرکز تخصصی ناباروری جهاد دانشگاهی قم (رویا) برگزار شد، ضمن گرامیداشت یاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی اظهار کرد: در اوایل دهه ۸۰ که تحقیقات سلول‌های بنیادی در دنیا مطرح بود، یکی از دغدغه‌ها مسائل اخلاقی در حوزه استفاده از سلول‌های بنیادی بود؛ در همین راستا دکتر کاظمی آشتیانی نامه‌ای به مقام معظم رهبری نوشتند، و رهبر معظم انقلاب در پاسخ به این نامه سلول‌های بنیادی را به عنوان ثروت هنگفت انسانی تعبیر کردند.

 وی ادامه داد: منظور از سلول‌های بنیادی، سلول‌های اولیه‌ای است که قدرت تکثیر دارند و می‌توانند سلول‌های مشابه خود را تولید کنند و هم به سلول‌های دیگر تمایز پیدا کنند.

ضرابی با بیان اینکه سلول‌های بنیادی دو نوع خون ساز و غیر خون مزانشیمی هستند، تصریح کرد: خون محیطی، خون بند ناف و مغز استخوان به عنوان منبع سلول‌های بنیادی خون ساز هستند، لذا خون بند ناف مورد توجه قرار گرفت به نحوی که امروزها بانک‌های بسیاری در دنیا برای تامین سلول‌های بنیادی فعالیت می‌کنند.

وی در ادامه بافت بند ناف، پالپ دندان و بافت چربی را منبع سلول‌های مزانشیمی دانست و گفت: خون بند ناف بلافاصله بعد از تولد نوزاد قابل جمع آوری است و حجم آن ۸۰ تا ۲۰۰ سی سی است.

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان فرایند جمع آوری سلول‌های بنیادی را مورد توجه قرار داد و افزود: نمونه خون بند ناف جمع‌آوری و در بانک سلول‌های بنیادی جداسازی می‌شوند و نهایتا در تانک‌های حاوی نیتروژن مایع در دمای منهای ۱۹۶ نگهداری شود.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر دو بانک خصوصی و عمومی خون بند ناف در کشور داریم، افزود: در بانک خصوصی خانواده‌ها با انعقاد قراردادی پس از تولد فرزند، نمونه را برای خودشان و به صورت خانوادگی نگهداری می‌کنند که تاکنون بیش از ۲۱۵ هزار نمونه خون به صورت خصوصی نگهداری می‌شود

ضرابی با بیان اینکه در بانک عمومی بند ناف ۵ هزار نمونه ذخیره سازی شده است، تصریح کرد: در بانک خصوصی با توجه به اینکه خانواده هزینه‌ها را پرداخت می‌کنند محدودیتی در توسعه نداریم اما در بانک عمومی نیازمند حمایت دولت هستیم

وی بیان کرد: با ذخیره سازی ۲۱۵ هزار نمونه خون بند ناف بزرگترین ظرفیت بانک خون بند ناف را در خاورمیانه داریم و حتی از کشورهای همسایه و اروپایی نمونه ذخیره سازی کردیم.

ضرابی یادآور شد: خانواده‌ها از ۳۴  هفتگی بارداری می‌توانند ثبت نام کنند و حتما باید هماهنگی برای جمع آوری خون بند ناف قبل از زایمان انجام شود؛ زیرا پس از تولد ۳ تا ۵ دقیقه فرصت برای جمع آوری داریم.

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان یادآور شد: در نقشه جهانی بانک خون بند ناف رویان به‌عنوان‌ تنها بانک در کشور ما ثبت شده است.

ضرابی عنوان کرد: انواع سرطان، آنمی اپلاستیک، تالاسمی، آنمی فانکونی، نقص ایمنی، فلج مغزی و اوتیسم از بیماری‌هایی هستند که با استفاده از سلول‌های بنیادی قابل درمان هستند و در حال حاضر تعداد قابل توجهی از بیماران درمان شدند.

وی با بیان اینکه امکان درمان ۸۰ بیماری با سلول‌های بنیادی وجود دارد، گفت: در دنیا بیش از ۴۰۰ کارآزمایی بالینی بر روی بیماران اطفال و بالغین ثبت شده که بر روی بیماری‌های مختلف انجام می‌شود که این بیماری‌ها همچون فلج مغزی، اتیسم، ناهنجاری قلبی نوزادان، آسفکسی و دیابت و سکته مغزی، آلزایمر، ام اس، آرتروز و صدمات نخاعی  در حال انجام است.

ضرابی تاکید کرد: مهم ترین کارآزمایی بالینی در حال حاضر در کشور ما برای ۱۵۰ کودک فلج مغزی انجام شده است و نتایج نشان داده که نه‌تنها سلول‌ها آسیبی نداشتند بلکه درجات بهبودی را شاهد بودیم لذا در صدد هستیم فاز سوم کارآزمایی بالینی فلج مغزی را آغاز کنیم و امیدواریم ظرف سه سال آینده از سلول درمانی برای کمک به بیماران فلج مغزی بهره بگیریم.

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان عنوان کرد: در اوتیسم و آرتروز کارآزمایی بالینی را آغاز کردیم؛ در تمام دنیا سلول درمانی بسیار سخت گیرانه است و لذا نیاز به تکمیل کارآزمایی بالینی داریم، نباید نگه اغراق‌آمیز به این مسئله داشت اما قطعا سلول درمانی آینده پزشکی است.

وی یادآور شد: با توجه به تجربه دو دهه‌ی بانک‌های خون بند ناف در دنیا، قطعا تا ۲۵ سال می‌توان نمونه‌ها را نگهداری کرد؛ برای استفاده از سلول‌های بنیادی خون ساز حتما باید تطابق ژنتیکی وجود داشته‌باشند.

ضرابی گفت: سلول‌های بنیادی مزانشیم نیاز به تطابق ژنتیکی ندارد و قدرت تکثیر بالایی دارد لذا بند ناف برای ۲۰ بیماران فلج مغزی قابل استفاده است.

وی اظهار کرد: بعد از تولد نوزاد ۵ جز ضمائم زایمانی شامل؛ خون بند ناف، بافت بند ناف، پرده جنینی، مایع جنینی (آمنیوتیک) و بافت جفت داریم و تحقیقات نشان داده ضمائم زایمانی دور ریختی نیست و قابل فرآوری هستند.

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان اعلام کرد: اولین پالایشگاه زایمانی تا پایان سال جاری در تهران راه اندازی می‌شود که در دنیا در نوع خود بی نظیر است که در این پالایشگاه انواع ضمائم زایمانی جمع آوری و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی گفت: در ریشه دندان کودکان و حتی ریشه دندان عقل افراد بالغ، سلول بنیادی غیرخونساز وجود دارد که در درمان بیماری‌های عصبی بسیار پاسخگو است.

ضرابی تصریح کرد: هر چقدر بانک خون بند ناف را توسعه دهیم شانس پیدا کردن نمونه موفق برای بیماران افزایش می‌کند و حتی با توجه به اتصال به بانک جهانی می‌تواند برای کشور ارزآوری داشته باشد.