مرحله استانی دوازدهمین دوره مناظرات دانشجویی در قم برگزار شد

دور مقدماتی مرحله استانی دوازدهمین دوره مسابقات ملی مناظره دانشجویان ایران با حضور ۱۴ تیم‌ دانشجویی از دانشگاه‌های: دانشکدگان فارابی، دانشگاه قم، دانشگاه طلوع مهر، دانشگاه شاهد، مؤسسه عالی امام خمینی(ره) و دانشگاه حضرت معصومه(س) به همت سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی استان قم روز گذشته، دوم دی‌ماه در تالار اندیشه دانشگاه قم برگزار شد.

علی حسینی، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی قم در ابتدای این مناظرات اظهار کرد: با توجه به اینکه آزادی بیان که از اهداف متعالی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران است و همچنین مقام معظم رهبری که در خصوص لزوم همت گماشتن به امر گفت‌وگوی سالم و منطقی در سطح دانشگاه تأکیدات فراوانی دارند، معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی نسبت به طراحی و برگزاری مسابقات مناظره دانشجویی در سطوح استانی و کشوری اقدام کرده است.

مناظرات دانشجویی و تقویت روحیه مطالبه‌گری
وی با اشاره به اینکه این مناظرات دانشجویی در راستای تقویت روحیه مطالبه‌گری در بین دانشجویان و برقراری مباحثه منطقی و عادلانه انجام می‌شود، افزود: تیم‌های شرکت‌کننده در مناظرات ملی دانشجویان براساس چارچوب و ضوابط مقرر شده‌ای که در کارگاه‌های توجیهی به آن‌ها ارائه شده باید وارد مناظره شده و در نهایت تیمی در این مناظرات برنده است که بدون پرخاشگری و حاشیه موفق به قانع کردن داور شده باشد.

حسینی در خصوص شیوه برگزاری این مسابقات گفت: در هر مسابقه، دو گروه چهار نفره در حضور رئیس جلسه و هیئت داوران به مناظره و رقابت می‌پردازند، هر گروه متشکل از چهار نفر عضو دانشجو در کلیه مقاطع است و گروه می‌تواند یکی از اساتید خود را به‌عنوان سرپرست معرفی کند که این مورد اختیاری است.

معاون فرهنگی جهاددانشگاهی قم با بیان اینکه هر مسابقه توسط سه داور هیئت علمی قضاوت می‌شود، اظهار کرد: مسابقات به‌صورت حذفی است و این شیوه تا رسیدن به دو گروه برای مسابقه نهایی ادامه دارد، در صورتی که تعداد تیم‌های صعودکننده به دور بعدی عدد فرد باشد، یکی از تیم‌های بازنده (بهترین بازنده) به مرحله بعد صعود خواهد کرد.

عنوان گزاره‌ها و نظرات تیم‌های موافق و مخالف
در گزاره «اصلی‌ترین معضل سیاست داخلی کشور نبود ساختار حزبی منسجم است» » گروه مصباح به‌عنوان تیم موافق در جایگاه حاضر شد که چکیده مطالب این گروه در ادامه می‌آید:

معضل فقدان ساختار حزبی منسجم در سیاست داخلی کشور از دو منظر بنایی و مبنایی قابل بررسی است؛ ما اصل جمهوریت و مردم‌سالاری دینی را در نظام جمهوری اسلامی پذیرفتیم، لذا اصل «تحزُب» مورد پذیرش است و بر این اساس در مقام رفع این معضل هستیم.

ابتدا باید جایگاه حزب در سیاست و سیاست‌ورزی و لوازم این جایگاه تبیین شود، سپس باید این جایگاه بر سیاست داخلی جمهوری اسلامی تطبیق داده شود و در نهایت از ظرفیت‌های موجود در داخل کشور و نظام جمهوری اسلامی برای تقویت هر چه بهتر سیاست داخلی و رفع این معضل صحبت کنیم.

جمعیت، سرزمین، حکومت و حاکمیت عناصر چهارگانه کشورها هستند و دو عنصر از این عناصر با مردم‌سالاری رابطه مستقیم دارد، یک حاکمیت است از جهت تأمین مشروعیت جامعه‌شناسانه خودش نیازمند به عنصر مردم‌سالاری است و از جهت حکومت هم به جهت جلوگیری از حکومت مطلقه و استبدادی نیازمند به مشارکت مردم در قالب دموکراسی غیر مستقیم و انتخاب مسئولان و اتخاذ تصمیمات به‌واسطه این مسئولان هستیم.

در این میان جایگاه احزاب، پیشنهادی برای این ساختار است، یعنی وقتی جایگاه مردم‌سالاری تبیین شد حالا بحث از جایگاه احزاب در این اهداف است. احزاب امکان مشارکت آگاهانه و فعالانه مردم در سیاست را فراهم می‌کنند و اگر احزاب نباشند مردم نمی‌توانند در ساختار مردم‌سالارانه حضور آگاهانه و فعال داشته باشند.

ایجاد ثبات در سیاست مسئله دیگری است که وقتی احزاب حضور داشته باشند، ثبات در روند سیاسی ایجاد می‌شود و هم‌چنین احزاب واسطه دو سویه بین مردم و حکومت هستند. لذا، نمی‌شود از نظام حزبی و اصلاح آن در ساختار انتخاباتی چشم‌پوشی کرد و از نگاه نخبگانی نیز عامل مثبت تأثیر نخبگان بر افکار عمومی، همین فضای حزبی است.

گروه فرهیختگان به عنوان تیم مخالف در گزاره «معضل فقدان ساختار حزبی منسجم در سیاست داخلی کشور» مطالبی را مطرح کرد که در ادامه می‌آید:

اصلی‌ترین قلمرو بحث ما معضل سیاست داخلی کشور و مهم‌ترین آن‌ها نبود شفافیت آرا و مسائل اقتصادی است؛ درست است که خلأ یک تشکل مشخص است، اما آن تشکل حزب نیست و توجه به این نکته نیز لازم است که ما محدویت قانونی برای وجود احزاب در کشور نداریم.

با تحقیق در سخنان مقام معظم رهبری متوجه می‌شویم که معضل اصلی ما در سیاست نبود یک ساختار حزبی نیست بلکه اقتصاد ما مشکل دارد و نبود شفافیت بزرگترین مشکل اقتصاد ایران است؛ اگر بخواهیم در مورد احزاب صحبت کنیم، ایران ریشه‌های نهال تشکیل یک حزب را ندارد که بخواهد ساختاری برای آن تعریف کند، چون ما با یک کارنامه سیاه از احزاب در کشور خودمان و در کشورهای گوناگون می‌توانیم این را احساس کنیم؛ ریشه حزب در ایران وجود ندارد که بخواهد حزبی چه به حق و چه بر خلاف حق ایجاد شود.

در ادامه این مناظرات، در گزاره «دولت می‌تواند برای جلوگیری از بروز جرائم در فضای مجازی دسترسی شهروندان را محدود کند»، گروه آبان به‌عنوان تیم مخالف به ارائه مطالب خود پرداخت که در ادامه می‌آید:

آزادی یک حق خدادای است و کسی نمی‌تواند آن را از انسان سلب کند و دسترسی آزادانه به فضای مجازی با گردش آزاد اطلاعات، آزادی بیان و اندیشه و آزادی در انجام فعالیت‌های اجتماعی فرهنگی و اقتصادی ارتباط مستقیم دارد.

همان‌طور که در محله‌ای سرقت شود محله را تخلیه نمی‌کنند بلکه دزد را دستگیر می‌کنند و یا در مجموعه اقتصادی فساد مالی اتفاق بیفتد با مفسدان برخورد می‌کنند نه با مالباختگان، پس در فضای مجازی نیز باید با مجرمان در این فضا برخورد شود و پیگرد قانونی انجام شود نه برای عموم شهروندان؛ بنابراین دولت نمی‌تواند برای جلوگیری از بروز جرائم در فضای مجازی، دسترسی شهروندان را محدود کند.

تیم موافق در گزاره «دولت می‌تواند برای جلوگیری از بروز جرائم در فضای مجازی دسترسی شهروندان را محدود کند»، به بیان مطالب خویش پرداخت که به شرح زیر است:

ما بر این اصل معتقد هستیم که محیط نباید به سمتی برود که خود مشوق جرم باشد، از آن جایی که فضای مجازی، فضایی استمرار یافته است پس فضای فیزیکی و حقیقی جامعه است، پس هر آنچه از محدودیت‌ها و خط قرمزها در زمینه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی داریم در فضای مجازی هم این موارد تسری داده می‌شود.

در بخش بعدی مناظرات در گزاره «عدم امنیت شغلی اساتید جوان سبب رکود علمی دانشگاه‌ها شده است»، گروه نور به‌عنوان تیم مخالف در جایگاه حاضر شد و مطالبش را بیان کرد:

با فرض اینکه اساتید مدنظر هیئت علمی قراردادی باشند و در عین حال نیز از امنیت شغلی نسبی برخوردار باشند، باز هم می‌توان علل و عوامل دیگری را معرفی کرد که در رکود علمی ایشان نقش داشته باشد.

احساس عدم موفقیت، لذت نبردن از کار، روابط اجتماعی نامطلوب و استرس شغلی از عوامل اثرگذار بر رکود علمی اساتید دانشگاه است؛ هم‌چنین فرایندهای داخلی، فرهنگ، منابع انسانی، اندازه‌گیری و رهبری نیز از عوامل و موانع رشد و پیشرفت اساتید است.

عدم توجه به ظرفیت یادگیری افزاد، ناکارایی در مهارت کلامی، وجود کارشناسان ناکارآمد، ترس از دست دادن سمت و مقام با انتقال دانش به همکار، عدم وجود انگیزه مادی و غیرمادی کافی جهت تسهیم دانش نیز از عواملی است که می‌تواند در رکود علمی اساتید تأثیرگذار باشد و تنها عدم امنیت شغلی سبب رکود علمی در دانشگاه‌ها نیست.

آموزش و تشویق اعضای هیئت علمی برای به اشتراک گذاشتن دانش خویش، توانمند کردن اعضای هیئت علمی و بسترسازی و تشویق افراد به ایجاد خلاقیت و نوآوری و پرداخت تسهیلات به اساتید مدعو از جانب بنیاد ملی نخبگان مواردی است که می‌تواند در راستای جلوگیری از رکود علمی اساتید به‌کار گرفته شود.

در بخش دیگر مناظرات دانشجویی، در گزاره «بالارفتن سن ازدواج جوانان ریشه فرهنگی اجتماعی دارد نه اقتصادی» گروه حقوق ۱۴۰۰ به عنوان تیم مخالف مطرح کرد:

فرهنگ از جمله عوامل مهم و تأثیرگذار در سرنوشت یک پدیده اجتماعی است حال آنکه زمانی سخن از فرهنگ و رشد فرهنگی متصور است که حد متعارفی از رشد و بهره‌مندی اقتصادی در اجتماع به چشم بخورد.

از سوی دیگر فرهنگ زمانی می‌تواند به مقصد مطلوب خود رهنمون شود که مجرا و مسیر مناسب برای آن مهیا باشد و این مهم میسر نیست مگر به پشتوانه ساز‌وکار اقتصادی مستحکم و قدرتمند.

در ادامه در گزاره «بالارفتن سن ازدواج جوانان ریشه فرهنگی اجتماعی دارد نه اقتصادی» گروه بازتاب به‌عنوان تیم موافق مطالب خود را بیان کرد که در ادامه می‌آید:

نتیجه پژوهش‌ها نشان از این دارد که عوامل فرهنگی و اجتماعی بر ازدواج تاثیرگذار است، چراکه اقتصاد زاییده از فرهنگ و اجتماع است و از بطن جامعه می‌آید.

آرمان‌گرا بودن جوانان یکی از موانع بالا رفتن سن ازدواج است، توقعات و انتظارات بین دو طرف، سخت‌گیری خانواده‌ها و ترس از ازدواج به دلیل تجربه‌های اطرافیان از دیگر مواردی است که مانع ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج می‌شود.

در ادامه مناظرات دانشجویی، در گزاره «مداخله انتظامی و قضایی صرف با مسئله بدحجابی آثار سوء به‌دنبال دارد» گروه دادبان به‌عنوان تیم موافق در جایگاه حاضر شد که چکیده مطالب و نظرات این گروه در ادامه می‌آید:

مسئله بدحجابی مسئله‌ای است فرهنگی و نیازمند کنترل درونی در وهله اول و سپس کنترل بیرونی است. مداخله انتظامی و قضایی از مصادیق کنترل بیرونی است و گزاره با تصریح لفظ صرف تأکید بر کنترل بیرونی کرده و نسبت‌ به کنترل درونی غافل بوده‌ است. این دیدگاه یقیناً آثار سوء به‌ دنبال خواهد داشت، چراکه نمایانگر بی‌توجهی به بستر فرهنگی موضوع است.

هدف، حل مسئله بدحجابی است؛ لذا باید از ظرفیت ابزارهای فرهنگی به‌طور متناسب و متعادل استفاده شود و عدم استفاده صحیح از ابزارهای فرهنگی موجب بروز مشکلات اجتماعی و دستاویزی برای جنگ نرم دشمنان است.

همچنین گروه شفق به‌عنوان تیم مخالف در این گزاره مطرح کرد:

در جهت اجرای این قانون هر کشوری با ادیان و مذاهب و فرقه‌های مختلف نیازمند جا افتادن پوشش اسلامی در میان همه اقشار جامعه هستیم، که این برنامه سه مرحله دارد: مرحله اول برنامه بلندمدت (فرهنگ‌سازی)، مرحله دوم میان‌مدت (رسانه و تبیین‌گری) و کوتاه‌مدت (جلوگیری از عادی‌سازی بی‌حجابی و کم‌حجابی در اماکن عمومی، امر به‌ معروف و نهی‌ از منکر که این وظیفه همه مردم و نیروی انتظامی و قضایی در قالب گشت ارشاد به معنی واقعی ارشاد با لباس مناسب و برخورد درست و بیان موجه) است، اگر در منظر برنامه‌های کوتاه‌مدت نگاه کنیم مداخله انتظامی و قضایی صرف باید وجود داشته باشد.

در ادامه این مناظرات در گزاره «عدم رشد فرهنگ گفت‌وگو بیشتر ناشی از مشکلات فرهنگی ـ اجتماعی است»، گروه مبارز به‌عنوان تیم موافق در مورد مفاهیم بنیادی گفت‌وگو، اجتماع و فرهنگ صحبت کرده و به ذکر دلایل خودشان در این حوزه پرداختند.

گروه مسیر سبز به‌عنوان تیم مخالف در این گزاره، چنین استدلال کردند: ایران دارای فرهنگ بسیار غنی در حوزه گفت‌وگو است. با توجه به این امر ما در مصادیق بسیار متعدد شاهد عمل مردم ایران به این امر بوده‌ایم، اما مسئله مانع پیشرفت مسئله گفت‌وگو در ایران حاکمیت بوده است که در مصادیق متعدد مانع از رشد این امر شده است.

یادآور می‌شود، پس از پایان مناظره از این ۱۴ تیم، هفت تیم به مرحله دوم راه پیدا کردند و از میان تیم‌های بازنده طبق قوانین مناظرات، یک تیم به عنوان بهترین بازنده به دور بعدی مسابقات راه یافت. بنابراین در روز دوشنبه، چهارم دی‌ماه، هشت تیم در دور دوم به رقابت با یکدیگر خواهند پرداخت.