دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکدگان فارابی با مهارت تحلیل مضمون آشنا شدند

به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد استان قم زینب مولوی عضو هیات علمی دانشگاه تهران ضمن معرفی اجمالی مهارت های تحلیلی به مهارت تحلیل مضمون پرداخت و گفت: تحلیل مضمون (تحلیل تم) یک روش تحلیل هست که مختص داده های کیفی است.

زینب مولوی توضیحاتی در خصوص تحلیل مضمون ارائه داد و گفت: روش تحلیل مضمون روشی برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی است. این روش معمولا برای مجموعه ای از متون پیاده شده مصاحبه یا بحث گروهی استفاده می شود. محقق داده ها را از نزدیک بررسی می کند تا مضامین مشترک، موضوعات، ایده ها و الگوهای معنایی که مکررا مطرح می شوند، را شناسایی کند.

مولوی سپس  به تفاوت این روش با روش های مشابه مثل تحلیل محتوا، تحلیل گفتمان، تحلیل داده ها در پدیدارشناسی مطرح پرداخت و گفت: تحلیل مضمون گاهی با تحلیل محتوا نیز اشتباه گرفته می‌شود و یکی از روش‌های ساده و کارآمد در روش تحقیق کیفی است. در واقع، تحلیل مضمون، اولین روش تحلیل کیفی است که پژوهشگران باید یاد بگیرند. این روش، مهارت‌های اساسی مورد نیاز برای بسیاری از تحلیل‌های کیفی را فراهم می‌کند. تحلیل مضمون، یکی از مهارت‌های عام و مشترک در تحلیل‌های کیفی است. به همین دلیل،  آن را نه روشی خاص بلکه ابزاری مناسب برای روش‌های مختلف، معرفی می‌کند. برخی نیز کدگذاری در تحلیل مضمون را فرایند پیش نیازِ تحلیل‌های اصلی و رایجِ کیفی، معرفی می‌کنند تا روشی منحصر به فرد و خاص. اما به عقیده براون و کلارک، تحلیل مضمون را باید روش ویژه‌ای در نظر گرفت که یکی از مزایای آن انعطاف پذیری است.

 وی در ادامه به نقطه قوت تحلیل مضمون اشاره کرد و گفت: یک روش مبنای اصلی  برای تمامی تحلیل داده های کیفی هست و برای استفاده از هر روش تحلیل کیفی دیگری می بایست ابتدا تحلیل تم انجام شود.

مولوی در ادامه به معرفی انواع روش های تم پرداخت و چگونگی اجرای آن را برای دانشجویان توضیح داد به گونه ای که یک نمونه تحلیل تم به صورت عملی برای دانشجویان انجام شد.

در انتهای کارگاه نیز چگونگی روایی و پایایی روش تحلیل تم توضیح داده شد و نرم افزارهای مربوط به این روش برای دانشجویان شرح داده شد.