ازدواج به بهانه فرار از اختلافات خانوادگی نادرست است/بایدها و نبایدهای ازدواج

به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد استان قم فهیمه باهنر پژوهشگر و درمانگر حوزه خانواده روز شنبه 5 تیرماه در وبینار «ازدواج بدون شکست» که با مشارکت بنیاد نخبگان استان قم برگزار شد، اظهار کرد: ازدواج یک انتخاب بسیار مهم در فرآیند زندگی هر فردی است و اگر از آغاز پروسه ازدواج درست انتخاب نشود در طول آن مشکلات بسیاری برای خود شخص و خانواده‌اش به وجود می‌آید.

وی با اشاره به برخی تصورات و باورهای غلط در درخصوص ازدواج که در جامعه رایج است، افزود: این باورهای اشتباه ریشه در باورهای اجداد و نیاکان ما دارد و امروزه استدلال علمی برای این باورها وجود ندارد.

ظاهر افراد مهم است

باهنر اظهار کرد: عده‌ای معتقدند شکل ظاهری اهمیتی ندارد و پس از مدتی عادی می‌شود اما واقعیت این است که دختر و پسر باید تا اندازه‌ای برای یکدیگر جذابیت داشته باشند و ظاهر یکدیگر را بپسندد؛ چهره زیبا پس از مدتی که از ازدواج گذشته است برای طرف مقابل عادی می‌شود اما اگر احساس ناخوشایندی نسبت به ظاهر طرف مقابل داشته باشیم تا پایان زندگی مشترک نیز این احساس در ما وجود دارد.

پژوهشگر حوزه خانواده بیان کرد: «با چادر سفید برو و با کفن برگرد» نیز باور غلط دیگری است که هیچ استدلال علمی ندارد که متاسفانه هنوز در بسیاری از شهرهای کوچک و روستاهای ایران رایج است و در تحقیقاتی که در برخی شهرهای ایران انجام شده، اعتقاد به این باور موجب خودکشی و فرار از خانه شده است.

شانس تنها یک بار در خانه را نمی‌زند

وی ادامه داد: «شانس تنها یک بار در خانه آدم را می‌زند» نیز از باورهای نادرست در جامعه است که فرد را تحت فشار قرار می‌دهد تا تصمیم عجولانه بگیرد و بدون تحقیق و بررسی و شناخت کافی به طرف مقابل پاسخ مثبت ‌دهد این باورها در هیچ مقاله علمی تایید نشده است.

عضو سازمان نظام روانشناسی گفت: باور «آدم خوشگل و زیبا مال مردم است» نیز از دیگر باورهای نادرست رایج در جامعه به شمار می‌رود که حالت ترس و اجتناب از افراد جذاب برای دختران و پسران به وجود می‌آورد بنابراین یک جمله کاملا نادرست و ممکن است فرد به خاطر این باور اشتباه دست به انتخاب نادرست بزند.

وی با بیان اینکه برخی اعتقاد دارند که ازدواج به درمان بیماری‌های روانی کمک می‌کند اما این یک باور نادرست است، اظهار کرد: در جامعه ما متاسفانه افرادی که دارای اختلالات روانی هستند به جای مراجعه به پزشک، خانواده آن‌ها را به ازدواج ارجاع می‌دهند در حالی که با ازدواج مشکلات زندگی فردی به مشکلات زندیگ خانوادگی تبدیل می‌شود و این فرد پس از ازدواج و در آینده صاحب فرزندان دارای آسیب‌های روانی می‌شود.

پژوهشگر حوزه خانواده بیان کرد: کسی که به تنهایی نتوانسته افسردگی و تنهایی خویش را درمان کند هیچ وقت نمی‌تواند به ایجاد حال خوب کسی کمک کند و زندگی مشترک تشکیل بدهد و لذا تنها راه درمان مشکلات روانی، مراجعه به درمانگر است.

ازدواج راه فرار از مشکلات خانوادگی و رابطه شکست‌خورده نیست

باهنر گفت: ازدواج به بهانه فرار از مشکلات خانوادگی نیز نادرست است، امروزه بسیاری از دختران و پسران به علت تنش‌ها و دعواهای زناشویی پدر و مادر و برای فرار از مشکلات خانواده‌شان تن به ازدواج می‌دهند و عمدتا این افراد تحقیق و شناخت کافی از طرف مقابل پیدا نمی‌کنند و از چاله به چاه می‌افتند.

این پژوهشگر حوزه خانواده بیان کرد: برخی می‌گویند ازدواج می‌کنم تا از رابطه شکست خورده‌ام فرار کنم این استدلال نیز نادرست است و جوانان را گرفتار می‌کند.

وی با بیان اینکه باور نادرست دیگر آن است که عده‌ای می‌گویند «اول ازدواج می‌کنم سپس او را تغییر می‌دهم»،افزود: فردی که ما انتخاب می‌کنیم باید با همه ویژگی‌های خوب و بدی که نسبت به او آگاهی پیدا کردیم تصیمم به ازدواج بگیریم و پس از ازدواج حتی ۵ تا ۱۰ درصد از نظر رفتاری و اخلاقی طرف مقابل را بدتر در نظر بگیریم؛ زیرا در اوایل رابطه و پیش از ازدواج عمدتا تمام افراد یک نقابی را بر صورت دارند اما در حین ازدواج و مواجهه با مشکلات رفتار آن‌ها واقعی‌تر است.

بایدها و نبایدهای ازدواج

وی به بایدها و نبایدهای ازدواج اشاره کرد و گفت: دختر و پسری که قصد ازدواج با یکدیگر دارند باید ملاقات و گفت‌وگوهای طولانی چندساعته داشته باشند تا به آشنایی و شناخت کافی برسند و این ملاقات‌های طولانی در بستر خانواده حداقل ۶ ماه طول بکشد.

باهنر گفت: بسیاری از دختران و پسران در محیط‌های دانشگاهی با یکدیگر آشنا می‌شوند و چند سال با یکدیگر مرتبط هستند اما در بستر خانواده نیست و زمانی که به خانواده خویش اطلاع می‌دهند متناسب با بافت فرهنگی خویش واکنش نشان می‌دهند و لذا بهتر است که ملاقات و گفت‌وگوهای طولانی بین دختران و پسران در بستر خانواده شکل بگیرد.

وی در خصوص علت اینکه باید ملاقات‌ها در بستر خانواده باشد، تصریح کرد: امروزه فرهنگ‌های مختلفی در جامعه وجود دارد و خانواده‌ها در فرهنگ‌های مختلفی فرزندان خود را پرورش دادند لذا ملاقات با فرد موردنظر در محیط خانواده از بایدهای ازدواج است.

حق مطلب «مشاوره پیش از ازدواج» در جامعه ادا نشده است

باهنر تصریح کرد: ملاقات با فرد مورد نظر در موقعیت‌های مختلف و سنجیدن رفتار آن‌ها در مواجهه با آن موقعیت‌ها، گرفتن اطلاعات از منابع مختلف و گرفتن مشاوره پیش از ازدواج از بایدهای ازدواج به شمار می‌رود.

وی با بیان اینکه اطلاعات کافی و موردنیاز را باید از منابع مختلف از جمله دوستان، همکاران و همسایگان و آَشنایان دریافت کرد، گفت: سوال‌ها و پاسخ‌های کلیشه‌ای مانند اینکه آن پسر یا دختر خوب است اطلاعات مناسب و کاربردی جهت تصمیم‌گیری برای ازدواج با طرف مقابل نیست.

پژوهشگر حوزه خانواده با اشاره به اینکه حق مطلب مشاوره پیش از ازدواج در جامعه ما ادا نشده است، اظهار کرد: در مشاوره پیش از ازدواج یک شخص سوم آگاه به انواع اختلالات و هیجانات و باورها و به دور از هرگونه تعصب و احساسات هرآنچه مورد نیاز طرفین باشد، مطرح می‌کند.

نبایدهای پیش از ازدواج

وی در خصوص نبایدهای پیش از ازدواج بیان کرد: رابطه جنسی پیش از ازدواج منجر به وابستگی افراد و احساس قربانی شدن به خصوص در دختران و مانع از تصمیم‌گیری عاقلانه می‌شود بنابراین این امر علاوه بر باورهای دینی و مذهبی، ازدواج از روی شهوت رقم می‌زند.

نویسنده و محقق مقالات حوزه روانشناسی تصریح کرد: ازدواج از راه دور عمدتا انگیزه‌های فرار از خانواده، مهاجرت و پول را رقم می‌زند و عمدتا آشنایی این افراد محدود به فضای مجازی است اما اگر دختران و پسران تصمیم به این نوع ازدواج گرفتند، نباید تمام پل‌های پشت سر خود را خراب کنند همچنین حتما مبلغ پولی به عنوان منبع مالی ذخیره برای خویش نگهداری کنند و به امید طرف مقابل وارد شهر یا کشور دیگر نشوند.

وی ملاقات در فضای بسته را از نبایدهای پیش از ازدواج دانست و ادامه داد: ارتباط مجازی، اتکاء به نظر معرف و اتکا بیش از حد به نظر شخصی نیز از نبایدهای ازدواج به شمار می‌رود.

پژوهشگر و درمانگر خانواده به آشنایی، نامزدی و عقد به عنوان مراحل ازدواج اشاره و اظهار کرد: آشنایی به شکل سنتی در مراسم خواستگاری و به شکل مدرن ابتدا آشنایی و سپس در بستر خواستگاری شکل می‌گیرد؛ بر اساس پژوهش‌های انجام شده روی ۳۳ فرهنگ در حوزه آشنایی، در مراحل آشنایی آنچه که برای پسران اهمیت دارد شکل ظاهری دختران و آنچه‌ که برای دختران اهمیت دارد علاوه بر شکل ظاهری، دورنمای مالی پسران است.

نشانه‌های هشداردهنده در دوران آشنایی و نامزدی

وی تصریح کرد: دختران و پسران نشانه‌های هشداردهنده در مراحل آشنایی را نادیده نگیرند برای مثال بدبینی، پنهان‌کاری و دروغگویی از جمله ویژگی‌هایی است که در مراحل آشنایی بروز پیدا می‌کند و لذا باید آن را جدی گرفت.

باهنر با بیان اینکه عجولانه تصمیم گرفتن در مورد ازدواج نادرست است، افزود: در دروان آشنایی پیش از ازدواج نباید تسلیم زرق و برق های مادی و ظاهری شد، همچنین خانواده و نظرات آن‌ها را نباید نادیده گرفت.

دانش‌آموخته دانشگاه تهران گفت: طبق نظریه «همسانی» ما عمدتا جذب افرادی می‌شویم که از نظر باورهای مذهبی و اجتماعی و تحصیلی شبیه ما هستند و طبق نظریه «ناهمسانی» ما عمدتا جذب افرادی می‌شویم که از هر لحاظ با ما متفاوت هستند هیچ‌کدام از دو نظریه اشتباه نیست چه بسا ازدواج‌های مکملی و ازدواج دو آدم مشابه تاکنون موفقیت‌آمیز بوده است.

باهنر با اشاره به اینکه در مرحله نامزدی امکان ورود به خانواده طرف مقابل و بررسی رفتار خانواده آن‌ها وجود دارد، بیان کرد: در مرحله نامزدی اگر نشانه‌های هشدار را دیدیم نباید گمان کنیم کار از کار گذشته است بنابراین نامزدی به معنای تمام شدن ازدواج نیست و اگر نشانه‌های هشداردهنده بسیار زیادی وجود داشت نباید از آن گذشت.

این پژوهشگر حوزه خانواده به اعتیادهای رفتاری طرف مقابل در دوران نامزدی اشاره و اظهار کرد: کابوس‌های شبانه، اختلالات شخصیتی و تهدید به خودکشی، شک و سوءظن، کنترل‌گری و دستوردهنده و پنهان‌کردن مسائل بزرگ از جمله نشانه‌های هشدار است که باید به آن توجه کرد.

وی با بیان اینکه در دوران عقد تعهدات طرفین به یکدیگر بیشتر می‌شود، گفت: در بسیاری از فرهنگ‌های ایرانی عمدتا فاصله بین نامزدی، عقد و عروسی کوتاه است که مشکلی ندارد اما به طور کلی اهمیت دوران عقد از این جهت است که برای دختران و پسرانی که از کودکی با اعضای خانواده‌شان مأنوس هستند با جدایی از خانواده دچار آسیب روحی می‌شوند لذا فاصله بین دوران نامزدی تا عقد و عروسی در راستای آمادگی آن‌ها جهت جدایی از خانواده موثر است.

موضوعاتی که پیش از ازدواج باید بدانیم

باهنر به موضوعات گفت‌وگو پیش از ازدواج اشاره و بیان کرد: سرگرمی‌ها و علایق، باورها و ارزش‌های دینی، باورها و اصول اخلاقی، دوستان، اهداف، رشد و پشرفت شخصی، خویشاوندان، رابطه با خانواده خود، رابطه با خانواده همسر، حل اختلاف، پول و مسائل مالی، خواسته‌ها و توقعات و فرزند و تربیت از جمله موضوعاتی است که باید دختران و پسران پیش از ازدواج در رابطه با آن‌ها با یکدیگر صحبت کنند.

این پژوهشگر حوزه خانواده به نظریه مثلث عشق اشاره و اظهار کرد: از سه مؤلفه صمیمیت، تعهد و اشتیاق تشکیل شده است و عشق آرمانی زمانی شکل می‌گیرد که دارای هر سه مؤلفه باشد و رابطه‌ای که هر ۳ مؤلفه را ندارد فاقد عشق است.

وی گفت: عشق رمانتیک دارای مؤلفه صمیمت و اشتیاق و فارغ از تعهد، عشق ساده لوحانه دارای مؤلفه اشتیاق و تعهد و تهی از عشق، عشق دوستانه دارای مولفه صمیمیت و فارغ از اشتیاق و تعهد، عشق خالی دارای مؤلفه تعهد و عاری از عشق و صمیمیت، عشق پرشور و هیجانی دارای مؤلفه اشتیاق و بدون تعهد و صمیمت و عشق و در نهایت عشق عاطفی دارای مؤلفه صمیمیت و تعهد و عاری از اشتیاق است که عشق عاطفی عمدتا بین دو همکار اتفاق می‌افتد.

عوامل پیش‌بینی‌کننده ازدواج موفق و ناموفق

باهنر به عوامل پیش‌بینی‌کننده ازدواج موفق و ناموفق اشاره و اظهار کرد: تعهد و دلبستگی، عفو و بخشش، کنترل هیجانات، مهارت حل مسئله، مهارت ارتباطی، روابط دوستان، توافق ادراکی، مسائل جنسی، ویژگی‌های مذهبی و ویژگی‌های فرهنگی از عوامل پیش‌بینی‌کننده ازدواج موفق است و خلاف این این موضوعات از عوامل پیش‌بینی‌کننده ازدواج ناموفق است.

عضو سازمان نظام روانشناسی در پایان تاکید کرد: داشتن مدرک تحصیلی بدون داشتن مهارت‌های کافی برای زندگی مشترک نباید عامل تصمیم‌گیری برای ازدواج باشد.

یادآور می‌شود، پایان جلسه به سوالات حاضران در جلسه و پاسخ‌گویی ارائه‌دهنده وبینار اختصاص یافت.