نقد کتاب کیمیاگر نوشته پائولو کوئیلو

به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد استان قم حامد حسینیان در ابتدا به تشریح زندگی‌نامه نوسینده کتاب پرداخت، شرح مختصری از آثار وی بیان کرد و جوایزی را که به کوئیلو اهدا شده بود برشمرد.

حامد حسینان خلاصه‌ای از کتاب کیمیاگر را بیان کرد و گفت: داستان کیمیاگر، براساس قصه‌ای از هزار و یک شب نوشته شده و ماجرای پسری به نام سانتیاگو است که در شهر زیبای آندلس زندگی می‌کند و به چوپانی مشغول است. آندلس، شهری است که توریست‌های زیادی را بخاطر داشتن دهکده‌ها تاریخی و طبیعت سرسبزش به خود جذب می‌کند و این زیبایی‌ها توجه سانتیاگو را به خود جلب کرده بود.

حسینیان ادامه داد: سانتیاگو چوپانی است که به گله‌اش علاقه زیادی دارد و در کنار گوسفندانش سفر می‌کند. با اینکه می‌داند گوسفندهایش فقط به آب و غذا فکر می‌کنند و هیچوقت متوجه سرسبزی طبیعت که در آن هستند نمی‌شوند و زیبایی غروب را نمی‌بینند و ن‌می‌توانند آن را تعریف و یا تحسین کنند.

وی کتاب را از لحاظ ادبی و محتوایی مورد نقد قرار داد و گفت: از جمله نقد‌های ادبی این کتاب این است که این کتاب تکنیک داستان سرایی خاصی ندارد ولی در عین حال بیان ساده‌ای دارد که از زاویه ماجراجویی و داستان سرایی خواننده را مجبور به خواندن کتاب می‌کند.

حسینیان افزود: نویسنده بسیار تلاش کرده است این داستان را به گونه‌ای توصیف کند که جوانپسند و ادیان پسند باشد، اما نویسنده در قسمتی از کتاب می‌گوید که داستان از قصه‌های هزار یک شب اقتباس شده است که ن‌می‌توان گفت: آیا این کتاب سرقت ادبی بوده یا نه، ولی به عین ‌می‌توان گفت: از داستان گنج و فقیر از دفتر ششم مثنوی و معنوی الهام گرفته است.

حسینیان افزود: با توجه به کتاب‌های مختلفی که از این نویسنده منتشر شده است ‌می‌توان گفت که پائلو بسیار اهل مطالعه و کتاب است.

 حسینیان در نقد محتوایی کتاب گفت: از منظر محتوایی ‌می‌توان کتاب را به دو روش فکری که در دنیا وجود دارد نقد و بررسی کرد، روش اول، روش قاره‌ای است که از قاره اروپا اخذ شده است که به تجربه زندگی، معنای زندگی، تعهد زندگی و ... اشاره دارد و این افراد بیشتر از روش رمان نویسی استفاده می‌کنند. رمان‌ها ‌می‌توانند شخصیت‌ها را عوض کنند. اما روش دوم، روش شبه قاره‌ای است که از کشور انگلستان و انگلیسی زبانان اخذ شده و به استدلال، اصل، تحلیل، گزاره‌ها و ... اشاره دارد به گونه‌ای که با این مفاهیم زندگی، حساب کتاب می‌کنند.

وی در جلسه دوم به ادامه مباحث جلسه اول و نقد و بررسی کتاب کیمیاگر، به اهمیت داستان سرایی پرداخت و افزود: یکی از راهکارهای تربیت انسان از طریق داستان و رمان است و اینکه نویسنده برای تعریف شخصیت‌ها از تخیل خود استفاده می‌کند و این داستان است که اثر زیادی روی خواننده می‌گذارد و خواننده با شخصیت‌ها همزاد پنداری می‌کند که حتی در قرآن هم بیشترین آیات هم مربوط به قصص قران است.

حامد حسینیان به خلاصه کتاب‌های درکنار رود پیدرا نشستم و گریستم، زهیر و کیمیاگر 2 اشاره کرد و گفت: دراین سه کتاب به این توجه می‌شود که راهی برای شناخت حقیقی وجود ندارد، پس نباید زندگی را صرف شناخت حقیقی کرد چرا که رسیدن به حقیقت مهم نیست و مهم این است که هر کسی به دنبال ماجراجویی و رویای خودش باشد تا از زندگی لذت ببرد، حتی اگر این ماجراجویی و رویا یک رویای پست و بی ارزش باشد بطوری که نتیجه دنبال کردن این رویا این است که عمرمان را بی‌بها فروخته‌ایم و تجربه بی ارزشی کسب کرده ایم. درحالی که در دین اسلام هم به هدفمند بودن و ایستا نبودن و یافتن معنای حقیقی اشاره شده است. مانند داستان سلمان فارسی که برای رسیدن به حقیقت سفرکرد.

حسینیان در ادامه به نکته از کتاب درکنار رود پیدرا نشستم و گریستم اشاره کرد که در ان یکی از شخصیت‌های داستان با آواهای بی معنا شروع به مناجات با خدا می‌کند و با خدا ارتباط برقرار می‌کند این عمل به این استناد دارد که هرکسی به هر شکلی که می‌خواهد ‌می‌تواند با خدا ارتباط برقرار کند و لازم نیست همه از ادیان خاصی پیروی کنند.

گفتنی است نقد و بررسی کتاب کیمیاگر، از جمله برنامه‌های سراسری فصل سخن است که به همت سازمان انتشارات شعبه قم از طریق سامانه آموزش مجازی جهاد دانشگاهی (امجد) برگزار شده است.