ذخیره سازی ۱۲۵هزار نمونه خون بندناف در کشور/ درمان بیماری‌ها و سرطان‌های خون با خون بندناف

به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد استان قم، مرتضی ضرابی صبح امروز در نشست خبری با اصحاب رسانه که در مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی استان قم برگزار شد، عنوان کرد: در اوایل دهه هشتاد بعد از اینکه بحث تحقیقات سلول‌های بنیادی مطرح شد، یکی از چالش‌های جدی مسائل اخلاقی بود و بر همین اساس از مقتم معظم رهبری در این خصوص کسب اجازه کردند.

وی افزود: مقام معظم رهبری با تاکید بسیار محققان را در این امر تشویق کردند تا بتوانند به این علم ارزشمند دست یابند؛ در حال حاضر هر کشوری که این دانش را داشته باشد، یک ثروت هنگفت و ارزمند را در اختیار خود دارد.

ضرابی بیان کرد: سلول‌های بنیادی سلول هایی هستند که هم قدرت تکثیر و هم قدرت تمایز دارند؛ سلو‌ل‌های بنیادی چند نوع است که یک نوع آن جنینی است که قابلیت تحقیقی دارد؛ نوع دیگر سلول‌های بنیادی، سلول بنیادی بالغین است که قابلیت درمانی دارند و می‌توان از آن‌ها برای بازسازی بافت‌های بدن استفاده کرد.

وی ادامه داد: مهمترین نوع سلول بنیادی، سلول بنیادی خون ساز است که به سه روش خون محیطی، مغز استخوان و خون بند ناف استخراج می‌شود و در درمان بیماران خونی از جمله سرطان بسیار کاربردی است.

مدیرعامل بانک خون بند ناف رویان تصریح کرد: بند ناف و جفت مجرای ارتباطی بین جنین و مادر است و حجم خون موجود در بندناف و جفت حدود 80تا 200میلی لیتر است که بسیار می‌توان از آن استفاده کرد؛ دقیقا در زمان زایمان حدود 5الی 10دقیقه فرصت داریم تا خون بندناف را جمع آوری کنیم که سرعت و دقت در این عمل بسیار با اهمیت است.

وی اضافه کرد: بانک‌های خون بند ناف به دو نوع عمومی و خصوصی یا خانوادگی تبدیل می‌شود؛ در بانک عمومی برخی خانواده‌ها خون بند ناف را اهدا می‌کنند و مالکیتی بر آن ندارند ولی در بانک خصوصی نمونه خون بندناف را ذخیره می‌کنند تا بعدا بتوانند از آن استفاده کنند؛ در کشور هم بانک عمومی و هم بانک خصوصی وجود دارد.

ضرابی اظهار کرد: پس از جمع آوری خون بند ناف، نمونه به آزمایشگاه منتقل می‌شود و سلول‌های بنیادی آن استخراج می‌شود و در بانک های ذخیره نیتروژن در دمای منفی 126درجه نگه‌داری می‌شود؛ در دنیا نزدیک به 800هزار نمونه در بانک عمومی خون بند ناف و 5میلیون نمونه در بانک خصوصی بندناف ذخیره شده است که از این مقدار 40هزار نمونه به پیوند منجر شده است.

وی گفت: مهمترین ویژگی خون بندناف این است که امکان رد پیوند بسیار پایین است، در پیوند معمولی باید فرد دهنده و گیرنده باید صد در صد تطابق ژنتیکی داشته باشند ولی در پیوند خون بندناف تنها وجود 4مورد تشابه کافی است.

مدیرعامل بانک خون بند ناف رویان تاکید کرد: بانک خون بندناف رویان بزرگترین بانک ذخیره سازی در کشور و خاورمیانه است که 110هزار نمونه ذخیره شده است؛ بزرگترین اطلاعات ژنتیکی سلولی در مرکز رویان ایجاد شده است و همچنین 31دفتر در سراسر کشور ایجاد شده است.

وی افزود: در حال حاضر از خون بندناف استفاده می‌شود ولی دیگر ضمایم زایمانی از جمله بندناف و پرده جنینی قابل استفاده است و از دوسال گذشته 15آبان ماه به عنوان روز جهانی بندناف معرفی شده است.

ضرابی عنوان کرد: در بند ناف یک نوع سلول مفید دیگر به نام سلول‌های مزانشیمی وجود دارد که در درمان بیماری‌های عصبی مانند اوتیسیم، ام اس و فلج اطفال بسیار مفید است؛ طرح تحقیقاتی بیماری فلج اطفال برای اولین بار سال گذشته برای 110بیمار آغاز شده است که نتایج بسیار خوب بود و مراحل دوم در سال جاری عملیاتی می‌شود.

وی ادامه داد: در بانک عمومی خون بندناف نزدیک به 15هزار خون بندناف و در بانک خصوصی 110هزار نمونه ذخیره سازی شده است که تنها مرکز ذخیره سازی خصوصی خون بندناف، مرکز رویان است.

مدیرعامل بانک خون بند ناف رویان بیان کرد: بیشترین پیوندی که با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بندناف به انجام رسیده است، برای بیماری‌های خونی مانند سرطان‌های خون، تالاسمی و کم خونی مادرزادی بوده است.

وی اضافه کرد: به تمام خانواده‌ها که در آستانه تولد فرزند هستند و علی الخصوص خانواده‌هایی که یک ریسک بیماری در خانواد وجود دارد، توصیه می‌شود که خون بندناف نوزاد را ذخیره کنند؛ سلول‌های بنیادی حدود 20سال قابل نگهداری است و تمامی افرادی که تطابق ژنتیکی با آن نمونه دارند، می‌توان استفاده کنند.

ضرابی تصریح کرد: برای ذخیره سازی در بانک‌های عمومی خون بند ناف هزینه‌ای دریافت نمی‌شود ولی برای ذخیره خون بندناف در تانک‌های ذخیره سازی حدود 3میلیون و 600هزار تومان هزینه دریافت می‌شود که امکان تقسیط و دریافت تسهیلات وجود دارد تا این امر مهم را به انجام برسانند؛ همچنین در خانواده‌هایی که ضریب خطر در آن وجود دارد با تخفیف بسیار مناسب ذخیره سازی انجام می‌گیرد.

وی اضافه کرد: در حال حاضر قیمت پیوند سلول‌های بنیادی حدود100میلیون تومان است که با تدابیری که در وزارت بهداشت اندیشیده شده است، این عمل به صورت رایگان به انجام می‌رسد.

مدیرعامل بانک خون بند ناف رویان اظهار کرد: ذخیره سازی خون بندناف باعث عدم خروج ارز از کشور برای واردات خون بندناف شده است و در آینده می‌توانیم تبادل نمونه‌ها با کشورهای دیگر داشته باشیم که لازمه این کار افزایش ذخیره سازی خون بندناف در کشور است.

وی گفت: برای ذخیره سازی نمونه‌های بانک عمومی لازم است که خیرین وارد شوند و برای ارتقا سلامت کشور سرمایه گذاری کنند.