جهاددانشگاهی قم و عزم جدی در راهبری عرصه های جدید علمی

سید رضا طباطبایی در گفت وگو با خبرگزاری حوزه، گفت: مجموعه جهاد دانشگاهی در حوزه رسانه دارای دو رسانه در سطح بین المللی است که شامل خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) و خبرگزاری قرآنی دانشجویان ایران (ایکنا) است که در زمینه فعالیت های قرآنی و علوم حدیث فعالیت می کند.

سرپرست جهاد دانشگاهی قم افزود: در حوزه خبرگزاری قرآنی ایکنا، قرابت بسیاری با خبرگزاری حوزه وجود دارد و می توانیم فصل جدیدی از همکاری مشترک با خبرگزاری حوزه رقم بزنیم.

وی تصریح کرد: در این مقطع مهم از تاریخ، بسیاری از غبارها فرونشست کرده است و تعابیری که مورد استفاده قرار میگیرد، بحث مقابله خیر و شر است. در جنگ رسانه ای حال حاضر باید از تمام ظرفیت های رسانه ای برای تبیین مسایل دینی و آخرالزمان استفاده شود.

سرپرست جهاد دانشگاهی قم در همین رابطه اضافه کرد: جهاددانشگاهی قم آماده است که از همه ظرفیت های رسانه ای و علمی خود در پرداختن به این مباحث استفاده کند.

بیش از دو دهه فعالیت پرثمر جهاد دانشگاهی قم

سرپرست جهاد دانشگاهی قم افزود: مجموعه جهاد دانشگاهی از سالیان گذشته در سه حوزه معاونتی اصلی در حوزه فرهنگی، پژوهشی و آموزشی در استان قم فعال بوده است. در سال ۱۳۸۰ این مرکز قم فعالیت خود را آغاز کرد و تا کنون خیرات و برکات بسیاری نیز برای مردم استان قم داشته است.

وی تصریح کرد: با توجه به تکلیفی که ریاست جهاددانشگاهی برای تمام روسای واحدها ابلاغ کرده است، ورود موثر در دانشگاه ها بخصوص در حوزه فرهنگی است که برنامه های منسجمی در سال تحصیلی جدید در عرصه های مختلف داریم.

سرپرست جهاد دانشگاهی قم بیان کرد: از گذشته آموزش های کوتاه مدت در جهاددانشگاهی قم فعال بوده است ولی در دوره مدیریت جدید تلاش داریم که آموزش های تخصصی فضای مجازی و همچنین بین المللی را نیز در این مرکز فعال کنیم. بیشترین زمینه های این آموزش ها نیز در جهاددانشگاهی ایجاد شده است.

وی گفت: در عرصه پژوهش نیز جهاددانشگاهی قم از گذشته در حوزه علوم تجربی نقش موثری در سطح استان و کشور و بین المللی داشته و مقالات مختلفی در حوزه علوم تجربی و آزمایشگاهی در مجلات معتبر جهانی منتشر شده است. یکی از مهمترین توفیقات این مرکز در استان، در زمینه بیولوژی تولید مثل و سلول های بنیادی است که بنیانگذار این مباحث در ایران نیز جهاددانشگاهی بود و این عرصه نیز در قم با حضور جهاددانشگاهی فعال شد.

طباطبایی اظهار کرد: همچین مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری جهاددانشگاهی نیز ۱۶ سال است که خدمات گسترده خود را به مردم استان، کشور و حتی عرصه بین المللی از کشورهای مختلف جهان عرضه کرده است و امروز جزو بهترین مراکز درمان ناباروری کشور به شمار می رود. همچنین ارائه خدمات به بیماران خارجی در کنار بهینه کردن ظرفیت ارایه خدمات به بیماران داخلی را نیز در دستور کار قرار داده ایم و ارتباط خوبی نیز با مجامع علمی و پژوهشی ایجاد شده است.

سرپرست جهاد دانشگاهی قم بیان کرد: ظرفیتی در حوزه درمان ناباروری از راه دور فعال کرده ایم که از گذشته نیز این ظرفیت در مجموعه جهاد قم شکل گرفته و توسعه در سطح ملی نیز مد نظر ما است که امیدواریم با توسعه این ظرفیت هزینه های درمان ناباروری را کاهش دهیم.

وی یادآور شد: استفاده از ظرفیت درمان از راه دور یا «تله مدیسین» هزینه های درمان ناباروری را تا ۲۰ درصد کاهش می دهد. باید توجه داشته باشیم که اگر تا چهار سال دیگر در زمینه جمعیتی کار اساسی نکنیم پنجره جمعیتی کشور نیز بسته می شود وتلاش های ما در این حوزه ناکام خواهد ماند. به همین دلیل است که باید حتما در زمینه درمان ناباروری زوج های ایرانی فعالیت گسترده ای انجام شود.

سرپرست جهاد دانشگاهی قم تصریح کرد: با توجه به اینکه مراکز درمانی در کوتاه مدت میسر نیست، ظرفیت تله مدیسین در این عرصه بسیار مهم و اساسی است.

«زیست مصنوعی»؛ عرصه نوپدیدی که نیازمند حضور جدی فقه است / جهاد دانشگاهی و حوزه‌های علمیه؛ عرصه‌های همکاری

پروژه زیست مصنوعی

وی اظهار کرد: ظرفیت اخص تری که در عرصه پژوهشی روی آن برنامه ریزی کرده ایم، مساله زیست مصنوعی است. با توجه به کمبود منابعی که در سطح کره زمین شکل گرفته است باید به ظرفیت های مصنوعی توجه کنیم. با توجه به وجود عناصری که در طبیعت وجود دارد باید از این ظرفیت ها استفاده کنیم.

سرپرست جهاد دانشگاهی قم ادامه داد: در واقع زیست مصنوعی به طراحی موجوداتی که در طبیعت وجود ندارند و یا اجزایی که در طبیعت وجود دارد و ما می توانیم با ترکیب آنها اجزای جدیدی ایجاد کنیم گفته می شود. این حوزه ترکیبی از علوم زیستی، ریاضی، شیمی و رشته های مختلف است به مواردی چون طراحی گیاهانی که در آینده نقش ایفا می کنند، استفاده از مواردی که در بحث تولید سوخت با نگاه زیستی فعال است، سنتز دی ان ای و تولید باکتری ها و ویروس های جدید و.. می پردازد.

وی گفت: با توجه به سرمایه گذاری عظیمی که کشورهای توسعه یافته جهان روی این عرصه ها انجام می دهند افق این مساله در سال ۲۰۳۰ طراحی شده است که هیچ محصولی بدون دخالت زیست مصنوعی در جهان تولید نخواهد شد و برای اینکه در این زمینه نیز مثل هوش مصنوعی، مصرف کننده نباشیم جهاددانشگاهی این عرصه را جزو سیاست های اصلی خود برای کار و فعالیت قوی خود انتخاب کرده است.

علوم انسانی و پدیده های نوظهور علوم تجربی

وی با ذکر این مطلب که سرعت تولید علم در این مقطع تاریخی بسیار بالا است و اگر مبنای تولید علم را بر زیرساخت های علوم انسانی قرار ندهیم راه را بر توسعه علم بسته ایم، اظهارکرد: به عنوان مثال در حوزه درمان ناباروری اگر زیرساخت های این حوزه را در عرصه علوم انسانی و اسلامی به خوبی بسته بودیم دچار گرفتاری هایی که امروز مبتلا به هستیم نمی بودیم.

سرپرست جهاد دانشگاهی قم گفت: هرچه توسعه علم جلوتر می رود به علامت سوال های جدیدی می رسیم که اگر به آنها به خوبی پاسخ ندهیم و صورت مساله را پاک کنیم در آینده به برون دادهایی مبتلا می شویم که ما را دچار خسارت های جبران ناپذیر می کند.

وی افزود: قانونی که در این زمینه وضع شده است قانون کاملی نیست که پس از بیش از بیست سال از تصویب قانون کم کم عدم ورود علوم انسانی به این عرصه مشکلاتی را در سطح جامعه ایجاد کرده که نشان می دهد که باید با دقت بیشتری به ایجاد زیرساخت علوم انسانی توجه کنیم.

سپرست جهاددانشگاهی قم با ذکر این مطلب که یکی از ظرفیت های مهم در این حوزه، مسائل فقهی و حقوقی درمان ناباروری است، یادآور شد: وقتی می خواهیم یک ویروس و باکتری جدید ایجاد کنیم همین مساله می توان نقش آفرینی مثبت و منفی ایجاد کند. در اینجا فقه باید به میدان بیاید مسائل این حوزه را حل کند.

وی گفت: فراموش نکرده ایم که ویروس کرونا چگونه یک جهان را مبتلا به خود کرد و مشکلات بسیاری را در جهان ایجاد کرد و بسیاری از انسان ها را به کام مرگ رساند. امروز نیز صحبت دست ساز بودن این ویروس وجود دارد. حال فرض کنیم که چنین توانمندی وجود دارد که بتواند این گونه ویروس ها را تولید کند که قطعا باید نگاه های ویژه ای به آن انجام شود.

سرپرست جهاد دانشگاهی قم یادآور شد: همچنین سنتز دی ان ای که در بحث ژنتیک موثر است. دی ان ای که ساختار ژنتیکی یک سلول است می توانیم روی نسل های آینده موثر باشد. مسایل مستحدثه بسیاری در این حوزه وجود دارد. همچنین طراحی یک موجود جدید از اصل یک مساله بسیار مهم است که فقه به آن توجه کرد. امروز به عرصه خلفت ورود کرده ایم و این دخل و تصرفی که در عرصه خلقت انجام می شود بسیاری از ابواب فقهی را درگیر خود می کند.

ظرفیت های حوزه علمیه قم برای ورود به عرصه های پزشکی و علوم تجربی نوپدید

وی با ذکر این مطلب که غرب در این حوزه بیشتر روی اخلاق تاکید می کند ولی عرصه علم فقه بسیار مهم است، یادآورشد: با توجه به اینکه از سالیان گذشته در مجموعه های مختلف حوزوی فعالیت داشته ام با ظرفیت های حوزه علمیه قم در این عرصه نیز آشنایی دارم. خوشبختانه در قم ظرفیت خوبی در عرصه فقه پزشکی شکل گرفته است. مجموعه موضوع شناسی و گروه فقه پزشکی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در این حوزه به شکل عملی وارد شده اند و تحقیقات خوبی را نیز شکل داده اند.

سرپرست جهاد دانشگاهی قم تصریح کرد: خوشبختانه در این مجموعه ها طلابی تربیت می شود که روی علوم پزشکی وقوف دارند. قطعا ورود به عرصه بین رشته ای در توسعه حوزه ای که مد نظر داریم یعنی زیست مصنوعی ضروری است.

طباطبایی در پایان بیان کرد: خوشبختانه جهاد دانشگاهی نیز ارتباطات خوبی با اساتید و طلاب مبرز این حوزه داشته و دارد و قطعا از آنها در حوزه توسعه پژوهش های علمی بهره خواهیم گرفت.