چالش ها و مشکلات تعاونی‌های صنایع دستی استان قم بررسی شد

به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد استان قم یاسر شریفی دبیر انجمن مشاوره و کارآفرینی و کارشناس مشاغل خرد و خانگی استان قم در اولین کرسی تعاون با موضوع چالش ها و مشکلات تعاونی های صنایع دستی استان قم که امروز ۱۷ آذرماه با حضور علی رضایی معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم، حبیب الله کبیری رئیس اداره تشکیل تعاونی های اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی قم، محسن مومنی کارشناس صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، زهرا عباسی مدیر تعاونی گلرخ قم و مجید ابوالحسنی مدیر شرکت تعاونی الیاف طبیعی در مرکز فناوری اطلاعات جهاد دانشگاهی برگزار شد، با اشاره به فعالیت های اداره کار، تعاون و رفاه اجتماعی و جهاد دانشگاهی در راستای ترویج تعاون، عنوان کرد: شکل گیری تعاونی ها می تواند در خصوص ایجاد اشتغال خرد و خانگی بسیار موثر باشد در همین راستا اقدام به برگزاری کرسی های تعاون با هدف ترویج و ارتقا سطح تعاون در حوزه صنایع دستی کردیم.

فناوری و نوآوری نجات دهنده کسب و کارها است

وی با اشاره به فعالیت های جهاد دانشگاهی در خصوص مشاغل خرد و خانگی ادامه داد: بر اساس آمارها حوزه صنایع دستی یکی از حوزه های موفقی است که توانسته در تبدیل هنر به صنعت پیشتاز باشد و معمولا جز کسب و کارهای موفق در کشور محسوب می شوند.

شریفی تأکید کرد: اگر بخواهیم بازار حرفه‌ای صنایع دستی را در دست بگیریم باید تأمین کننده حرفه ای باشیم لذا باید تولید کننده مستمر با استاندارهای لازم باشیم.

وی با بیان اینکه تعاون در واقع به ما می آموزد که چگونه باید شبکه تولید منسجم ایجاد کنیم، یادآور شد: در کنار شبکه سازی باید ورود فناوری در حوزه صنایع دستی و همچنین نوآوری در کسب و کارها را مورد توجه قرار دهیم و همه این‌ها در کنار هم نشان می‌دهد که ما به‌روز با حوزه صنایع دستی پیش می‌رویم.

شریفی با بیان اینکه فناوری و نوآوری نجات دهنده کسب و کار است، ابراز کرد: اگر شبکه منسجم در کنار فناوری و نوآوری باشد امکان ندارد یک کسب و کار شکست بخورد.

اطلاع‌رسانی در حوزه تعاونی ها کافی نیست

در ادامه جلسه علی رضایی معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم، با بیان اینکه تعاونی ها در حوزه صنایع دستی به صورت کلی عملکرد موفقی نداشتند، افزود: یکی از دلایلی که هنرمندان تمایلی به تشکیل تعاونی ها نداشتند این بوده که تقسیم سهامی که بین اعضای یک تعاونی شکل می گرفت به صورت مساوی و نه بر اساس فعالیت و تلاش اعضا بوده لذا این شرایط برای فعالان امیدوار کننده نبوده و در تعاونی های کلان انگیزه را از آن ها می‌گرفته است.

وی با بیان اینکه در این ساختار کمتر کسی تمایل به ورود دارد، تأکید کرد: تغییراتی که در نوع بهره برداری و سهام ها در تعاونی ها ایجاد شده باید در راستای ایجاد انگیزه برای ورود افراد به عرصه تشکیل تعاونی های اطلاع رسانی شود.

رضایی با اشاره به اثرات مثبت امر تعاون، بیان کرد: زمانی که یک گروه تشکیل می شود قطعا عملکرد بهتری رقم می خورد و بازدهی بیشتر می شود همچنین شرایطی که دولت برای تعاونی ها در نظر گرفته نسبت به دیگر مسائل شرایط بهتری دارد اما این مسئله به مردم اطلاع رسانی نشده است.  

وی با بیان اینکه بسیاری از مشکلات فعالان حوزه کسب و کار به سرمایه در گردش بر می گردد، در خصوص چرایی بازگشت یکساله تسهیلات سرمایه در گردش، یادآور شد: بازپرداخت یکساله تسهیلات سرمایه در گردش جز قوانین بانکی است که مصوب شده البته نامه نگاری هایی در راستای اصلاح این قانون انجام شده است.

ترویج و تعاملات شبکه‌ای از راهبردهای پیشرفت بخش تعاون است

در ادامه جلسه حبیب الله کبیری رئیس اداره تشکیل تعاونی های اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی قم با بیان اینکه یکی از راهبردهای پیشرفت بخش تعاون با توجه به تحقیقات انجام شده بحث ترویج فرهنگ تعاون است و جهاد دانشگاهی در راستای ترویج فرهنگ تعاون گام هایی برداشته است، گفت: تعاون یکی از مباحثی که در مجموعه وزارت آسیب شناسی و برای آن هفت راهبرد تعریف شده است لذا اولین راهبرد ترویج تعاون است چرا که جامعه شناخت کاملی از بخش تعاون به عنوان یکی از رکن های اقتصاد کشور ندارد.  

وی بخش دولتی، خصوصی، و تعاون را سه رکن اقتصاد کشور دانست و افزود: سهم بخش تعاون نسبت به سایر کشور ها پایین تر و در واقع سه تا پنج درصد است درحالی که بر اساس سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی این سهم باید به ۲۵درصد برسد لذا ضعف اساسی ما در حوزه ترویج تعاون است.

کبیری با بیان اینکه یک شرکت تعاونی می تواند در همه زمینه ها از جمله صنایع دستی فعالیت کند، عنوان کرد: شرکت تعاونی در واقع گروهی از افراد با نیازهای مشترک هستند که در راستای دستیابی به این نیاز مشترک دست به ایجاد تشکلی تحت عنوان تعاونی ها می زنند لذا بر اساس تحقیقات بهترین تعاونی ها، تعاونی های تأمین نیاز است.

وی ادامه داد: در همین راستا اتحادیه سراسری کشوری برای تعاونی های تأمین نیاز مشاغل خانگی ایجاد خواهد شد که صنایع دستی نیز جزئی از آن است لذا حداقل در هر استان ۲۰ واحد تولیدی می توانند یک تعاونی تأمین نیاز ثبت کنند که در آن اتحادیه سراسری کشور کرسی داشته باشد البته فرآیند ثبتی آن در حال انجام است و اطلاع رسانی آن نیز انجام خواهد شد.   

کبیری بیان کرد: درگذشته تعاونی ها به این شکل بود که هر عضو ۱۵ درصد سهم داشت اما این میزان به ۳۰ درصد ارتقا پیدا کرده به این معنا سه نفر می‌توانند نود درصد سهام یک شرکت تعاونی را داشته باشند و از طرف دیگر نحوه تقسیم سود هم با توجه به میزان سهام و آورده افراد در نظر گرفته شده است لذا اینکه افراد با هر سرمایه ای سود برابر داشته باشند قطعا انگیزه ای باقی نمی گذارد و منجر به رکود تعاون می شود که خوشبختانه این مسئله اصلاح شد و شاهد پویایی بخش تعاون خواهیم بود.

رئیس اداره تشکیل تعاونی های اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی قم در خصوص حمایت های قانونی از شرکت های تعاونی اظهار کرد: شرکت های تعاونی بر اساس قانون ۲۵ درصد تخفیف مالیاتی و ۲۰ درصد تخفیف سهم بیمه کارفرما دارند و در حال حاضر نیز قوانین اعمال می شود.

وی با اشاره به طرح هزار تعاونی در هزار روستا یادآور شد: این طرح فراگیر و با حمایت و همکاری سازمان بسیج و سپاه پاسداران عملیاتی شده و شاهد پویایی تعاون در روستاها هستیم.

کبیری تأکید کرد: مقام معظم رهبری فرمودند تعاون چشمه جوشان اشتغال است به این معنا می توان معضلات اجتماعی و بیکاری را با راه اندازی شرکت های تعاونی مرتفع کرد لذا باید حمایت دولت در قالب  ارائه تسهیلات قرض الحسنه به این شرکت ها در سطح مطلوبی انجام شود.

وی با بیان اینکه مقررات تشکیل تعاونی ها متناسب با نوع شرکت و موضوع فعالیت آن متفاوت خواهد بود، افزود: در دو سال اخیر متقاضیان ثبت شرکت های تعاونی بدون نیاز به حضور فیزیکی و از طریق سامانه جامع و هوشمند بخش تعاونی می توانند تقاضای خود را ثبت کنند.

کبیری دومین راهبرد را تعاملات شبکه‌ای دانست و گفت: به این معنا در حوزه پشتیبانی و حمایت از دولت تا تولید کننده باید تعاملات شبکه ای داشته باشیم لذا شاهد این مسئله هستیم که اداره فنی و حرفه‌ای، اداره تعاون، کمیته امداد، جهاد دانشگاهی هر کدام به نوعی تسهیلات به مشاغل خرد و خانگی ارائه می‌کنند اما شبکه سازی انجام نشده در حالی که باید یکپارچه شود.

 رئیس اداره تشکیل تعاونی های اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی قم با بیان اینکه مدیران نباید خوشه ای عمل کنند، ادامه داد: ضعف تعاملات و شبکه سازی را می توان با ایجاد اتاق فکر متشکل از مدیران، سازمان ها و فعالان اقتصادی و تجمیع نظرات و ایجاد یک دستورالعمل منسجم مرتفع کرد.

حمایت از تعاونی‌ها باید افزایش یابد

در ادامه این جلسه زهرا عباسی مدیر شرکت تعاونی گلرخ با بیان این که این شرکت از سال ۱۳۸۰ در رشته های مختلف صنایع دستی در حوزه آموزش و تولید فعالیت خود را آغاز کرده و در سال ۹۲ به عنوان تعاونی برتر استانی و کشوری برگزیده شده است، ابراز کرد: عدم همخوانی انتظارات اعضای شرکت با قوانین موجود، عدم آگاهی اعضا از ماهیت تعاون و وظایف خود در قبال شرکت و فقط کسب سود باعث شد با هدف جلوگیری از منحل شدن آن به صورت شرکت تعاونی خانوادگی به کار خود ادامه دهد.

عباسی بیان کرد: تعاونی هایی که زیرمجموعه برخی نهادها همچون بهزیستی و کمیته امداد هستند به دلیل حمایت ها پیشرفت بیشتری دارند و تعاونی های خصوصی کم رنگ تر هستند.

وی ادامه داد: سود بیش از ۱۸ درصد، نوسان بازار و تحریم ها عملا دریافت وام ها را نه تنها برای تولید کنندگان و فعالان در شرکت های تعاونی بی اثر کرده بلکه به ضرر تولیدکنندگان نیز هست.

نیازمند شبکه تولید منسجم هستیم

همچنین مجید ابوالحسنی مدیر شرکت تعاونی مشاغل خانگی الیاف طبیعی و منسوجات سنتی کهن نیز در این جلسه بیان کرد: از سال ۹۹ فعالیت این تعاونی آغاز شده و در حال حاضر در ۸ استان مشغول به کار هستیم و تفاهم نامه هایی با میراث فرهنگی و دیگر نهادهای مرتبط با فعالیت های شرکت داریم و تقریبا ۲۰ هزار شغل را امسال و سال آینده برای مجموعه های حمایتی خواهیم داشت تا به حال هزار شغل محقق شده چرا که وقتی می خواهیم یک کار ایجاد کنیم باید بازار، شبکه های خارجی و شبکه های داخلی در نظر بگیریم و بر این اساس ساختارها را تعیین کنیم.

ابوالحسنی با بیان اینکه ایده جدید هسته دانا و شبکه توانا در بحث تعاونی‌ها را پیگیری می‌کنیم، تصریح کرد: در حال تشکیل هسته دانا هستیم و قرار است این هسته دانا در قالب یک تعاونی، در شبکه توانا که تعاونی های قومیتی و با نگاه نزدیک به هم هستند دارای سهام باشد و راهبری آن را انجام دهد به هر حال این هسته دانا تمام زیر ساخت را برای تعاونی ها ایجاد کند در حالی خودش مالکیت نداشته باشد و با مرکز نوآوری و توسعه تعاون ایران(منتا) تفاهم نامه‌ای منعقد کردیم تا این طرح در سراسر ایران اجرایی شود و امسال حداقل ۲۰۰ تعاونی را در این حوزه فعال می کنیم.

وی با بیان اینکه ما دارای نظریه هستیم و در عمل این نظریه ها را اجرا می کنیم، افزود: نگاه ما این است که اگر بخواهید شرکت تعاونی را در کشور تشکیل دهید باید شرکت تعاونی خارجی راه اندازی کنید و در واقع کار فرا ملّی انجام شود و ارتباط با این ها منجر به صادرات و واردات و تولید محصولات می شود و با این نگاه وارد حوزه بازرگانی این جریان شدیم، نگاه ما این است که از ظرفیت وزارت امور خارجه و وزارت ارشاد به عنوان رایزن های فرهنگی و اقتصادی استفاده کنیم.

ابوالحسنی تأکید کرد: مشکل ما این است که شبکه تولید منسجم نداریم لذا اگر بتوانیم شبکه تولید منسجم داشته باشیم بازار برای آن وجود دارد چرا که تولید مستمر است، و تا زمانی که بخشی و در قالب شرکت های تعاونی کوچک فعالیت کنیم اتفاق خاصی رقم نمی خورد.

وی با تأکید به اینکه در حوزه تعاون و کسب و کارها باید از قدرت رسانه استفاده کنیم، اضافه کرد: اگر بتوانیم طرح هسته دانا را در ایران راه اندازی کنیم و این هسته دانا دارای مالکیت معنوی و فکری باشد و بتواند قدرت تصمیم سازی داشته باشد شبکه تولید منسجم اتفاق می‌افتد.

در ادامه این جلسه محسن مومنی کارشناس صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی با بیان این که فرهنگ تعاون در ایران ضعیف است بر رسالت رسانه ها در ایجاد این فرهنگ تأکید کرد و گفت: ترویج فرهنگ تعاون منجر به تجیمع و ساماندهی سرمایه های خرد مردم و تقویت فعالیت‌های اقتصادی می شود.