ادبیات دفاع مقدس در خارج از مرزها مظلوم است

جواد کامور بخشایش، استاد دانشگاه و کارشناس تاریخ شفاهی در «نشست تخصصی جنگ روایت‌ها در بیانات مقام معظم رهبری» همراه با آیین تجلیل از اساتید و برگزیدگان اولین دوره تربیت کارشناس تاریخ شفاهی که شامگاه هفتم بهمن‌ماه در باغ موزه دفاع مقدس قم برگزار شد، با بیان اینکه جنگ روایت‌ها ناظر به هویت ملی و معرفت‌شناسی خاطره است، اظهار کرد: جنگ روایت‌ها بر سر هویت‌سازی است، هویت ملی وقتی در تحریف و خطر قرار بگیرد سه مؤلفه دین، زمین و زبان در معرض خطر قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: هویت ملی ما با هویت دینی آمیخته است و وقتی آیین دچار خطر می‌شود باید به‌صورت فرامرزی ایثار و فعالیت کرد و نمونه بارز آن شهدای مدافع حرم هستند.

استاد دانشگاه با اشاره به اینکه روایت ما با هویت ما پیوند کامل دارد و باید به امر روایت معرفت و شناخت داشته باشیم، بیان کرد: نگاه بنده این است خاطره بعد روایی دارد و این بعد روایی در نظام معنایی تعریف خاصی دارد. امروزه خاطره دفاع مقدس را بر اساس محتوا تعریف می‌کنیم اما نمی‌دانیم معنای این خاطره چیست؛ در بیان نوع روایت‌ها با اختلاف نظر و سلیقه رو به رو هستیم باید مراقب باشیم که خاطره در ذهن یک باور درونی است اما وقتی از ذهن خارج شود تبدیل به یک  روایت می‌شود.

کامور افزود: خاطره دفاع مقدس از اذهان بیرون بیاید تا تبدیل به خاطره جمعی شود چرا که این خاطره جمعی هویت ما را می‌سازد؛ روایت‌های دفاع مقدس را به یک امر قدسی درونی تبدیل کردیم در حالیکه باید روایتی با مفهوم امر مقدس بیرونی بسازیم که از آن فلسفه جهاد تبیین بگیریم؛ امروزه دنیا، دنیای نبرد روایت‌ها است و نظام سلطه از طریق روایت‌ها حکمرانی می‌کند؛ هلوکاست جعلی اتفاق می‌افتد اما نظام سلطه آن را ابزار هویتی خودش کرده و ردپای آن به شکل مظلوم‌نمایی و ترومای فرهنگی در تمام کتاب‌های دنیا وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه امروزه دفاع مقدس را جدا از سایر رخدادهای دیگر پیش می‌بریم به عنوان مثال می‌گوییم سینمای دفاع مقدس و کتاب دفاع مقدس، ابراز کرد: ادبیات دفاع مقدس در خارج از مرزها مظلوم است و هنوز این حافظه جمعی در ادبیات دفاع مقدس شکل نگرفته، به عنوان مثال کربلای ۴ باور آدم‌هایی است که به روایت تبدیل نشده است.

کامور با اشاره به اینکه معرفت‌شناسی خاطره توجه به معنایی است که از خاطره برمی‌آید، بیان کرد: در شرایط حساسی قرار دهیم و دشمن از طریق ابزارهای مختلف مانند دین، هنر، موسیقی و کتاب در حال تلاش است تا در هویت‌سازی و معرفت‌شناسی خاطره، اذهان را به سمت هویت‌سازی جعلی هدایت کند. باید در روایت خاطره‌ها به بحث معنای خاطره بیش از محتوای آن خاطره توجه کنیم تا خاطرات دفاع مقدس را به یک فرهنگ تبدیل کنیم؛ خاطره هر روایتی بحث گذشته‌نگر، امروزنگر و آینده‌نگر دارد و باید گذشته را برای احیای هویت دینی و ملی به آینده وصل کنیم تا فلسفه نبرد و جهاد تبیین مشخص شود.