اعتیاد مدرن اعتیاد رسانه‌‌ای است

به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد استان قم هادی خورسند در یادداشتی نوشت: عصر حاضر، عصر القای اندیشه از راه دور و رسانه‏ های جمعی است. رسانه‌ ها که وسیله انتقال فرهنگ، با کاربردی دو جانبه هستند، عرصه زندگی فردی و اجتماعی را دگرگون کرده‏ اند؛ طوری که هم جریان زندگی را آسان کرده و سبب رفاه آدمی شده و هم با دسترسی گسترده و استفاده بیش از حد از آن، افراد را به‌ شدت به خود وابسته ساخته و نوع جدیدی از اعتیاد را به نام «اعتیاد رسانه‌ ای» یا «اعتیاد مدرن» پدید آورده‏ اند.

فرهنگ مجازی به طیف گسترده ای از مقولات فرهنگی مرتبط با فضای مجازی مرتبط است و همراه خود نوعی پیش بینی آینده را نیز مطرح می کند.

فرهنگ مجازی ممکن است تنها فرهنگ بین افراد استفاده کننده از اینترنت باشد و یا حتی در دنیای فیزیکی نیز شکل بگیرد. به بیان دیگر فرهنگ مجازی فرهنگ جوامع آنلاین و بر خط است که حاصل استفاده از رایانه است و فرهنگی است که به واسطه ی رایانه پیش می رود. راه ایجاد یک فرهنگ مجازی این است که راه ارتباط الکترونیکی بین ذهن انسان ها را بدون محدودیت های فیزیکی و مکانی فراهم کنیم چراکه فرهنگ مجازی یک جنبش وسیع جهانی ناشی از پیشرفت فن آوری های دیجیتال و ارتباطات است.

در گذشته فرهنگ مجازی تا حد زیادی تحت تأثیر سازندگان اولیه به خصوص مهندسان پروژهای اینترنت بود. در حالی که فرهنگ مجازی شکل گرفته در ابتدا یک نوع خرده فرهنگ کوچک بود اما بعدها با توسعه اینترنت به یک فرهنگ مجازی و یک فرهنگ متنوع همراه با ایده ها و آرمان های متنوع بدل شد به این ترتیب فرهنگ مجازی نه یک فرهنگ جغرافیایی، بلکه یک فرهنگ شناختی اجتماعی شمرده می شود.

یکی از مؤلفه های مهم فرهنگی بحث هویت است. بحث هویت در فضای مجازی حالت پیچیده ای به خود می گیرد. در واقع هویت در فضای مجازی ساخته می شود. در فرهنگ واقعی ما هویت و اعتبار را از مؤلفه های گذشته خود، همراهمان داریم.

این هویت گذشته ما است که به ما شکل می دهد. نوع رنگ پوست، نژاد، کشور، مذهب و ... هویت ما را شکل می دهند که شاید هیچ کدام از آنها را ما انتخاب نکرده باشیم. اما در فضای مجازی این کاربر است که به هر صورت که علاقه داشته باشد هویت خود را می سازد.

با گسترش ارتباطات و وسایل ارتباطی، هر روز بیش از پیش به اهمیت استفاده از آن‌ ها در زندگی انسان‌ ها افزوده می‌ شود. با نگاهی به آمار نفوذ تلفن همراه و کاربران رایانه و توجه به نقش ارتباطی که این وسایل در جامعه دارند، آموزش آداب استفاده از رسانه ‎های جمعی ضرورت می‏ یابد و متوجه می شویم که به اندازه فراگیری خواندن، نوشتن و... مهم است.

اطلاعات بیشتر، یعنی قدرت بیشتر! از این رو، برای شناخت بهتر رسانه‏ های امروزی، سواد رسانه‌ ای نقش مهمی دارد. سواد رسانه‌ ای، قدرت درک نحوه کار رسانه‌ ها و معنی‌ سازی در آن‌ هاست؛ این که چگونه سازماندهی می‌ شوند و چگونه از آن‌ ها استفاده می ‎‌شود.

در عصر جدید و با ویژگی ظهور وسایل ارتباط نوین، به مراتب بیش از گذشته، ما و به‌ ویژه فرزندانمان تحت بمباران رسانه‌ ای هستیم. به نظر می‌ رسد بهترین راه ممکن برای بقا در این شبکه اطلاعاتی، حفظ استقلال، اجتناب از انفعال، بهره‌ مندی از تفکری منتقدانه و افزایش مهارت‌ ها و توانایی‌ ها در برخورد با این امواج فراگیر است سواد رسانه‌ ای، نه تنها به بزرگسالان، بلکه به کودکان هم مهارت‌ های لازم برای برقراری ارتباطی آگاهانه و متفکرانه با رسانه را می‌ آموزد از این رو، ‏باید با شناخت درست از رسانه، بتوانیم از ورود اطلاعات و فرهنگ ناصحیح جلوگیری کرده و خود و خانواده خود را از تهاجم فرهنگی، حفظ کنیم؛ بنظر می رسد لزوم برنامه ریزی در دوره راهنمایی و متوسطه و تدریس درس عملی سواد رسانه در سیستم آموزشی به چشم می خورد بنابراین، با توجه به اهمیت روز افزون سواد رسانه‌ ای، ضرورت بحث‌ های ارتباطی بیشتر احساس می‌ شود.